بهترین ترکیب سبزیهای قلیه ماهی
هر چند قلیه ماهی یک غذای محلی است اما سبزیهای محلی خاصی ندارد و از گشنیز و شنبلیله تهیه میشود. تنها چیزی که در این خورشت مهم است رعایت نسبت این سبزیها برای عطر و طعم نهایی غذا است. معمولا میزان شنبلیله باید کمتر و حدود یک چهارم گشنیز باشد. شنبلیله زیاد باعث تلخی این خورشت میشود.
بنابراین، برای یک کیلوگرم سبزی قلیه ماهی نیاز به 800 گرم گشنیز و 200 گرم شنبلیله دارید. این ترکیب مخصوص قلیه ماهی جنوبیها است. در قلیه ماهی شمالیها یک سبزی محلی مخصوص یعنی چوچاق نیز اضافه میشود. سبزی چوچاق بسیار معطر و قوی است و میزان آن به ازای یک کیلوگرم سبزی، تنها 3 قاشق غذاخوری است. در صورتی که از چوچاق خشک استفاده میکنید، میزان آن را تا یک قاشق غذاخوری کاهش دهید، زیرا سبزیهای خشک عطر قویتری دارند. همچنین گیلانی با تولید کنسرو قلیه ماهی با تن این غذاهای خوشمزه را به صورت آماده در اختیارتان قرار داده است.
• خواص گشنیز
گشنیز با نام علمی Coriandrum sativum یک سبزی معطر و مملو از ریزمغذیها، آنتی اکسیدانها و سایر ترکیبات مفید است که تأثیر زیادی بر سلامت کلی بدن دارند. این سبزی در نگاه اول شبیه جعفری است اما در حقیقت شکل برگهای آنها متفاوت است، همچنین،گشنیز ساقه ظریفتری دارد و رنگ آن نسبت به جعفری روشنتر است. این سبزی در غذاهای مدیترانهای، مکزیکی، آسیایی و هندی بسیار محبوب است.
گشنیز خوش طعم و عطر نه تنها کاربردهای نامحدودی در آشپزی دارد، بلکه به طور شگفت انگیزی برای بدن مفید است و خواص درمانی شناخته شده زیادی دارد. علاوه سبزی تازه آن، تخم گشنیز نیز به عنوان ادویه در انواع غذاها و شیرینیها کاربرد فراوان دارد. زمانی که این سبزی گل میدهد و دانه تولید میکند و طعم برگهای آن تشدید میشود. برخی از خواص گشنیز عبارتند از:
1.حذف فلزات سنگین از بدن
فلزات سنگین و مضری همچون آرسنیک، کادمیوم، آلومینیوم، سرب و جیوه به راحتی در بافتهای بدن جای میگیرند و موجب بیماریهای قلبی، عصبی، عدم تعادل هورمونی، ناباروری و غیره میشوند. گشنیز این فلزات سمی را به یکدیگر متصل کرده و موجب تسهیل در دفع آنها میشود.
2. محافظت در برابر استرس اکسیداتیو
خواص آنتی اکسیدانی قوی این سبزی به دلیل فلاونوئید کورستین به طور قابل توجهی استرس اکسیداتیو ناشی از سرب و رادیکالهای آزاد را کاهش میدهد. استرس اکسیداتیو با طیف گسترده ای از بیماریهای دژنراتیو، از جمله برخی از انواع سرطان، بیماری قلبی، آرتریت، بیماری آلزایمر، دژنراسیون ماکولا و موارد دیگر مرتبط است.
3. کاهش اضطراب
این گیاه یک آرام بخش طبیعی است و به آرامش اعصاب و بهبود کیفیت خواب کمک میکند. عصاره این گیاه به طور بالقوه میتواند به تسکین اضطراب و بهبود خواب افراد بدون ایجاد عوارض جانبی خطرناک کمک کند.
4. کاهش سطح قند خون
در برخی مطالعات نشان داده شده است که برگ و ساقه گشنیز به کاهش قند خون و بهبود عملکرد کبد کمک میکنند.
5. حمایت از سلامت قلب
این گیاه با کاهش چندین عامل، خطر بیماریهای قلبی را کاهش میدهد و به سلامت آن کمک میکند. نتایج یک مطالعه حیوانی نشان داد که گشنیز با کاهش سطح کلسترول و تری گلیسیرید در بدن، به قلب کمک میکند. همچنین، پلی فنولها و مواد مغذی محافظ طبیعی قلب این گیاه به جلوگیری از آسیبهای اکسیداتیو مرتبط با قلبی کمک میکنند.
6. جلوگیری از عفونت مجاری ادراری
ترکیبات ضد باکتری دانهها و برگهای گشنیز در تسکین علائم عفونت ادراری مفید هستند. به طور کلی، گشنیز میتواند با از بین بردن باکتری های بیماریزا به سالم نگه داشتن دستگاه ادراری کمک کند.
علاوه بر این موارد، مصرف گشنیز میتواند برای ناراحتیهای گوارشی، مسمومیت و اسهال، بهبود عملکرد غدد درون ریز، دردهای قاعدگی، التهابات عصبی، تحریکات پوستی و سرطان روده بزرگ، کمک کننده باشد.
• شنبلیله
شنبلیله یکی از سبزیهای محبوب و رایج در خورشتهای ایرانی و البته غذاهای هندی است. دانه و پودر شنبلیله خشک نیز طعم تند و آجیلی دارند و به عنوان یک ادویه معطر در بسیاری از غذاهای هندی و ایرانی استفاده میشوند.
شنبلیله با افزایش تولید شیر مادر، افزایش سطح تستوسترون و کنترل قند خون ارتباط دارد. همچنین، دانههای شنبلیله حاوی آهن، فیبر و منگنز هستند که خواص زیادی برای بدن دارند. شنبلیله و دانههای آن در کاهش چربی بدن، افزایش سطح تستوسترون در مردان و افزایش میل جنسی و کنترل دیابت و قند خون نقش دارند.
• چوچاق
چوچاق به عنوان سبزی محلی شمال ایران شناخته میشود. این سبزی در بسیاری از غذاهای شمالی دیده میشود و عطر و طعم دلنشینی به غذاهای این خطه از کشور میدهد. چوچاق خاصیت آنتی اکسیدانی خوبی دارد و به عنوان یک سبزی اشتهاآور و ضد درد معروف است. همچنین، ریشههای آن که در پاییز برداشت میشوند ادرار آور، معطر و ضد اسپاسم هستند و برای سیاه سرفه، بیماریهای کلیه و کبد، ورمها و عفونت ادراری کاربرد درمانی دارند.
بهترین روش رفع تلخی قلیه ماهی
ترکیب این سبزیها به همراه سیر تازه و ماهی با چاشنی تمر هندی یک قلیه ماهی فوق العاده میشود. فقط توجه داشته باشید که دو عامل عمده موجب تلخی قلیه ماهی میشوند:
- استفاده بیش از حد از شنبلیله
- سرخ کردن زیاد سبزیها
در صورتی که قلیه ماهی به دلیل شنبلیله زیاد تلخ شد کمی گشنیز به آن اضافه کنید تا تلخی را بگیرد. همچنین، افزودن کمی رب انار، رب نارنج، تمر هندی یا سیب زمینی تلخی غذا را کمتر میکند. همچنین اگر فرصت ندارید می توانید از کنسرو مایه خورشت قلیه ماهی گیلانی به صورت آماده استفاده کنید.
سوالات متداول1.آیا قلیه ماهی با سبزیهای محلی تهیه میشود؟
خیر. قلیه ماهی جنوبی و شمالی با سبزیهای معمول یعنی گشنیز و شنبلیله تهیه میشود. فقط در دستور پخت قلیه ماهی شمالی کمی چوچاق محلی نیز اضافه میشود.
2. بهترین نسبت سبزیهای قلیه ماهی چیست؟
گشنیز و شنبلیله را باید با نسبت 4 به 1 مخلوط کرد. در صورتی که چوچاق تازه اضافه میکنید باید میزان آن 3 قاشق غذاخوی به ازای یک کیلوگرم سبزی قلیه ماهی باشد.
3. علت تلخی قلیه ماهی و روشهای رفع آن چیست؟
افزودن شنبلیله بیشتر و سرخ کردن زیاد سبزیها باعث تلخی قلیه ماهی میشود. تلخی این غذا را میتوان با افزودن کمی گشنیز، رب انار، تمر هندی، رب نارنج، آبلیمو یا سیب زمینی از بین برد.